Friday 16 December 2011

Die vegtende Hane en die Arend


Twee Hane veg allervreeslik en verskriklik om die baas op die plaaswerf én onder die henne te kan wees. Uiteindelik slaag die een daarin om as oorwinnaar uit die stryd te tree. Die verslane Haan word oorwonne van die werf verdryf, sluip daar weg en gaan kruip in ‘n stil hoekie weg. Die oorwinnaar, aan die ander kant, vlieg met sy flappende veelkleurige vlerke tot op ‘n baie hoë muur daar naby en verkondig met ‘n luidkeelse gekraai aan al wat leef en beef sy heerskappy op die plaaswerf . Met dié kom ‘n arend hoog bo die werf verby gevlieg, hy hoor die gedoente, duik af, gryp die Haan in sy kloue en is met hom daar weg. Die verslane Haan het onmidellik uit sy stil hoekie gekom en onbestrede tot in lengte van dae op die plaaswerf en oor die henne geheers.

As ons na die woordoortolligheid, die woord-overdadigheid, hier bo kyk, is dit duidelik dat ek die oorvertel van hierdie fabel baie geniet het. In sy suiwerste, en oorspronklike Griekse vorm, word die boodskap egter net so goed en met aansienlik minder omhaal van woorde tuisgebring:

Twee hane het 'n groot baklei gekry. Die verloorder het in 'n hoekie gaan wegkruip; terwyl die oorwinnaar homself met flappende vlerke op die nok van die dak gaan tuismaak het en sy oorwinning luidkeels uitgekraai het. 'n Arend swiep toe neer en is met hierdie haan daar weg.

Die fabel wys dat jy nie grootkop moet rondloop as jy skielik 'n bietjie sukses gesmaak het nie.

Ek hou baie van die boonste inleidende illustrasie, miskien suiwer omdat dit so oud is. Fabelillustrasies soos die eerste een hier onder staan my glad nie aan nie.


Selfs ek wat min van 'n plaaswerf, of ornitologie, weet, weet dat wat hier onder uitgebeeld word, darem baie dik vir 'n daalder is:



Die volgende foto het die vertaling wat ek in die eerste, overdadige oorvertel van die fabel gebruik het, vergesel. Dis duidelik dat hierdie vertaling nie gehou het by die verwysing na die dak se nok nie.


Dat sommige vertalers wel die oorspronklike Grieks onder oog had, is duidelik:


Die wyse waarop die arend in die volgende illustrasie onderspeel word, die spanning wat daardeur opgebou word, is vir my amper meer effektief as die oorbeklemtoning van die naderende gevaar in die daaropvolgende illustrasie:




Ek weet nie of ek my dit verbeel nie, maar dit wil tog vir my voorkom asof die donker kolletjie in die hoogste agterste boomtop die vae buitelyne van die arend kan wees:


Of miskien is dit net toevallig.

Die illustrasies is hier deur Laura G Gibbs toeganklik gemaak.