Friday 24 February 2012

Die arend en die vos


Arend en Vos het dik vriende geword. Dit het ongelukkig ook net gehou tot Arend onder Vos se welpies ingevaar het om sy honger tot ‘n end te bring. Met die dat Vos onder die son niks soortgelyks aan Arend kon aanrig om hom terug te kry nie, het sy haar maar tot die gode gewend om reg en geregtigheid te laat geskied. En toe, op ‘n mooi dag, terwyl die brandoffer op die altaar brand, vlieg Arend daarop af, gryp ‘n porsie van die gloeiende vleis en sit daarmee af na haar nes vol kuikens. Daar by die honger bekkies aangekom was die vleis egter nog so warm dat die swakke kuikens, die oomblik toe hulle dit vreet, summier gevrek het.

Hierdie fabel het vir die mense gewys dat selfs al kan swak en nietige mense op hul eie niks aan die magtige en die bose doen nie, sal die gode ingryp en  in reaksie op die slagoffers se gebede straf uitdeel.

As die bietjie wat ons van Syntipas, die man wat hierdie weergawe van die fabel aangeteken het, weet, waar is, dan was hy ‘n Indiese filosoof en skrywer wat om en by 100 v.C. geleef het. Die mensdom weet vandag nog van die man op grond van ‘n Griekse vertaling van die fabels wat hy aangeteken het.


‘n Ander bekende variasie, nader na ons eie tyd, wil dit nie hê dat die kuikens van die te warm kos gesterf het nie, maar dat hulle en hul nes in ligte laaie gelaat is deur ‘n brandende kooltjie wat saam met die porsie offervleis daar aangekom het.

100 n.C., uit die Latynse pen van Phaedrus, sien die storie, wat hierna volg,  anders daar uit.

Die oudste fragmente van die teks dateer egter uit so vroeg as 650 v.C. Die Griekse dramaturg, Aristophanes, het ook in 414 v.C. ‘n verwysing na hierdie fabel in een van sy komedies ingewerk:

Selfs die onder ons met alle mag in pag moet ligloop vir hul ondergeskiktes; die onderdane se vindingrykheid kan weerwraak dikwels moontlik maak.

Daar was mos een keer hierdie arend wat ‘n vos se welpies opgeraap het en met hulle afgesit het na haar nes toe – juis om hulle vir haar eie kuikens te voer. Die vos-ma het vervaard grondlangs probeer byhou en al die pad gesmeek dat die arend tog haar kinders moes los. Die arend, baie selfversekerd en voldaan, het haar net uit die hoogte afgelag. Met die gryp die vos ‘n gloeiende kooltjie van die brandstapel waar ‘n altaar voorberei was, en omring die boom waarin die arend se kuikens op haar wag met vuur. Sy bring nie net die arendkuikens se lewe in gevaar nie, maar is ook bereid om haar eie lewe in die sirkel van vlamme op te offer. Ten einde haar eie kinders egter te kon red, moes die arend maar bes gee en het sy eers die vos se welpies ongedeerd gelaat voor sy opgevlieg het om haar broeisel uit die kake van die dood te bevry.


Hier het die arendmoeder die nes in ligte laaie gehad


Nie net die vos se vindingrykheid nie, maar ook sy vaardigheid om boom te klim, wat my hier verbaas.


Hier dreig die ma vos om brand te stig. Die welpies agter in die grot is opvallend,


Hierdie is en bly seker die ergste oomblikke in enige ma of pa se lewe.