Monday 16 May 2011

Die Leeu, die Jakkals en die Donkie



Die Leeu, die Jakkals en die Donkie het ‘n samwewerkingsooreenkoms aangegaan – voortaan, as dit by jag kom, sal hulle mekaar bystaan. Na ‘n hoogssuksesvolle vangs versoek Leeu vir Donkie om die vangs regverdig tussen die drie jaggenote te verdeel. Die Donkie doen wat van hom verwag word – hy verdeel die vleis in drie ewe groot porsies en vra ewe beskeie dat die ander twee eerste ‘n keuse kan uitoefen. Leeu bars uit in ‘n verwoede tirade, dood die donkie en verorber hom op die plek. Terwyl hy sy lippe aflek vra hy vir Broer Jakkals om die prooi te verdeel. Hierop sleep Jakkals alles wat hulle gevang het op ‘n hoop en laat vir homself enkele seninkies, niks meer as ‘ n taai peuselhappie nie, eenkant. Die Leeu vra hom hierop wie dat was wat hom die kuns verdeling geleer het, want dis duidelik dat hy ‘n meester op die gebied is. Waarop die Jakkals antwoord: “Donkie het my dit geleer, bloot deur toe te laat dat ek hom dophou.”



Hoewel Annieka sê dat sy die uitrukking nog nooit gehoor het, is dit hierdie Fabel waar Afrikaans aan iets soos “die leeueaandeel” kom.

Vir die meeste lesers is Leeu hier die vark in die verhaal. Die verhaallyn het egter ook oorgespoel na die Ooste en is hy in die Oosterse fabelskat ook opgeneem. Hier is Donkie die vark in die verhaal. Leeu word interpreteer as God aan wie alles toekom, en dis Donkie wat so onnosel en eenogig was om dit nie te besef nie. Jakkals, aan die ander kant het die insig om te besef God is aan die hoof van alles, ook sy en sy medemens se handewerk.

Ek verbeel my egter dis nie die Jakkals nie, maar ‘n ander die dier wat hier die rol van die jakkals speel. Die boodskap waar by my brondokument uitkom is wat ons Westerlinge betref voor die handliggend: 

Bevoorreg is die man wat homself toelaat om uit die slegte lotgevalle van ander te leer.

‘n Tong-in-die-kies:   Leer uit ander se foute.

Alle illustrasies hier deur laura Gibbs toeganklik gemaak op Flickr.